Zapalenie żył powierzchniowych jest nazywane inaczej zakrzepowym zapaleniem żył lub zakrzepicą. Obejmuje najczęściej naczynia krwionośne kończyn dolnych. Żyły powierzchniowe,  jak sama nazwa wskazuje, znajdują się tuż pod powierzchnią skóry. Zapalenie żył znacznie częściej obejmuje obszary, w których pojawiły się żylaki niż okolice zdrowych naczyń krwionośnych.

Głównymi przyczynami zapalenia żył powierzchniowych są:

  • wiek powyżej 40 roku życia;
  • stan po rozległych zabiegach operacyjnych;
  • odwodnienie spowodowane różnymi czynnikami, zwłaszcza długotrwałe;
  • choroby, w których konieczne jest długotrwałe unieruchomienie ciała;
  • praca wymagająca zajmowania przez dłuższy czas pozycji siedzącej bądź stojącej, bez możliwości zmiany pozycji;
  • okres połogu po porodzie;
  • czasem może pojawić się w niektórych przypadkach nowotworów złośliwych;
  • niektóre rodzaje terapii hormonalnej – m.in. doustna antykoncepcja czy zastępcza terapia hormonalna;
  • częste leczenie szpitalne lub ambulatoryjne wymagające naruszanie struktury żył powierzchniowych poprzez nakłuwanie.

Zapalenie żył powierzchniowych objawia się przede wszystkim bólem oraz opuchlizną nóg. Taka sytuacja dotyczy tak samo czasu spoczynku, jak i poruszania. Chore naczynia krwionośne są zgrubiałe, wyraźnie widoczne lub wyczuwalne. Czasem cała kończyna objęta stanem zapalnym jest zaczerwieniona w zmienionej okolicy. Pogorszeniu ulega także ogólne samopoczucie osoby z taką dolegliwością.

Zapalenie żył powierzchniowych – zapobieganie poprzez leczenie

W przypadku wykrycia zapalenia żył powierzchniowych konieczne jest podjęcie odpowiedniego leczenia pod kontrolą lekarską. Brak właściwego leczenia lub nieadekwatne sposoby np. domowe lub stosowane doraźnie (szczególnie dobierane samodzielnie, bez konsultacji medycznej), może prowadzić do poważnych konsekwencji. Powikłania w postaci zapalenia żył głębokich są najłagodniejszą postacią powikłań. Bardziej niebezpieczne dla zdrowia i życia są takie dolegliwości jak: zatorowość płuc, udar mózgu, zatorowość obwodowa, która powoduje niedokrwienie różnych narządów lub tkanek, nadciśnienie płucne, zespoły powodujące narastającą niewydolność żył w obrębie kończyn dolnych.

Profilaktyka przeciw zapaleniu żył powierzchniowych – co robić, by go uniknąć?

Jeżeli jednak nie chce się dopuścić do sytuacji, gdy pojawi się stan zapalny w obrębie żył powierzchniowych, konieczne jest podejmowanie znacznie wcześniej odpowiednich działań profilaktycznych. Pozwalają one na znaczące wyeliminowanie czynników ryzyka prowadzących do tej choroby.

W pierwszej kolejności należy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie kończyn po przebytych zabiegach chirurgicznych. Także osobom, które podejmują pracę w warunkach długotrwałego siedzenia lub konieczności stania, zaleca się stosowanie tzw. kompresjoterapii. Metoda ta polega na noszeniu materiałów uciskowych w postaci skarpet, pończoch lub rajstop (zależnie od zmienionej chorobowo okolicy). Odpowiedni rodzaj dobierany jest przez lekarza. Także specjalista określa czas stosowania tego rodzaju działania profilaktycznego.

Niezwykle istotnym czynnikiem profilaktycznym przeciw zapaleniu żył powierzchniowych jest podejmowanie odpowiedniego rodzaju aktywności fizycznej. Rekreacyjne uprawianie sportu właściwego dla wieku, kondycji oraz indywidualnej możliwości człowieka, pozwala na prawidłowe krążenie krwi, a co za tym idzie, przeciwdziała jej zastojom czy powstawaniu zakrzepów. Z drugiej strony, ważne jest, aby zachować równowagę i nie przeciążać nadmiernie organizmu.

W profilaktyce zapalenia żył powierzchniowych podkreślana jest również rola utrzymywania właściwej dla wzrostu wagi ciała. Poprzez powyżej wspomnianą aktywność fizyczną oraz odpowiednio zbilansowaną dietę, dostosowaną do potrzeb żywieniowych, można uzyskać pożądane efekty.

Ważne jest również, aby dbać o odpowiednią odzież. Strój nie może być zbyt obcisły, aby odpowiednio zapewnić przepływ krwi. Czynnikiem zmniejszającym ryzyko pojawienia się zapalenia żył powierzchniowych jest również unikanie nadmiernego nagrzewania nóg. Warto rozsądnie dawkować sobie np. opalanie, przebywanie w saunie czy jacuzzi, jak również długie, gorące kąpiele.

Inspirowane: